شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در شعر خاقانی و ناصر خسرو

نویسندگان

موسی پرنیان

شمسی رضایی

چکیده

شاعران و سخنوران از دیر باز  برای بیان اندیشه ها، مقاصد و دست آ وردهای فکری خود، از علوم و دانش­های مختلف بشری بهره جسته اند؛ از جمله دست به دامان عناصر طبیعی و فرا طبیعی شده و از این میان، نام مکان ها و اعلام جغرافیایی یکی از منابع آفرینش هنری سخن­پردازان بوده است. شاعران و ادیبان عهدهای پیشین که ما از آنان به نام سرآمدان ادبیّات کلاسیک یاد می کنیم، برای آنکه سخن خود را بیارایند و کلام ادبی بیافرینند، با بهره گیری از اعلام جغرافیایی، صور مختلف خیال را به کار گرفته اند و همواره دانش جغرافی و شناخت اقالیم، کشورها، شهرها، کوه ها، رودها و مکان های مشهور نظیر کاخ ها و اماکن زیارتی را همچون سایر علوم و معارف بشری، در سروده های خود گنجانده اند. این تصویرآفرینی با اعلام جغرافیایی، علاوه بر کمک به پیشرفت دانش جغرافیا، به فهم و درک بیشتر مخاطبان کمک می کند.این مقاله با هدف بررسی و تحلیل مضمون سازی هنری با اعلام جغرافیایی در شعر ناصرخسرو، نمایندة سبک خراسانی و خاقانی، نمایندة سبک عراقی، به منظور نشان دادن تحول مضمون سازی با اعلام جغرافیایی و بسامد صنایع ادبی با اعلام جغرافیایی در این دو سبک نگاشته شده است.در این پژوهش با بهره گیری از روش تجزیه و تحلیل، موضوع مورد نظر بررسی شده است و  نمونه هایی از ابیات مضمون سازی شده با اعلام جغرافیایی در شعر ناصر خسرو و خاقانی گردآوری شده و سپس به دسته بندی و مقایسه و تجزیه و تحلیل پرداخته شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل و بررسی شگردهای بلاغی با اعلام جغرافیایی در قصاید سنایی و بدر چاچی

شاعران، اعلام جغرافیایی را دست‌مایه مضمون‌سازی و آرایه-پردازی نموده‌اند و همواره به شیوه‌های گوناگون در شعر خود دست به خلق تصاویر زیبای شعری زده‌اند و یا اینکه با روش-های مختلف شگردهای بلاغی گوناگون آفریده‌اند.یکی از این روش‌ها خلق تصاویر شعری با استفاده از شگردهای بلاغی و بهره‌گیری از اعلام جغرافیایی است. سنایی و بدر چاچی از جمله شاعرانی هستند که در قصاید خود از این شیوه‌ها بهره برده‌اند. در ا...

متن کامل

دنیاگریزی در شعر ناصر خسرو و ابوالعتاهیه

دنیاگریزی، از مضامین عمده در شعر و ادب فارسی و عربی است که از بن مایه های شعر زهد و تحقیق (قرن دوم هجری) ابوالعتاهیه، شاعر قدرن دوم و سوم هجری است. شاید بتوان گفت در سیر تکامل شاعر زهد و تحقیق ادب فارسی، ناصرخسرو و سپس اوج آن سنایی است. هدف از این تحقیدق ، پیدا کردن نقار مشترک این دو شاعر مانند بسامد بالای مضمون در شار، وابستگی به دربار و مهجور شدن شان می باشد. تصاویری که از دنیا در ذهن و اندیش...

متن کامل

دنیاگریزی در شعر ناصر خسرو و ابوالعتاهیه

دنیاگریزی، از مضامین عمده در شعر و ادب فارسی و عربی است که از بن مایه های شعر زهد و تحقیق (قرن دوم هجری) ابوالعتاهیه، شاعر قدرن دوم و سوم هجری است. شاید بتوان گفت در سیر تکامل شاعر زهد و تحقیق ادب فارسی، ناصرخسرو و سپس اوج آن سنایی است. هدف از این تحقیدق ، پیدا کردن نقار مشترک این دو شاعر مانند بسامد بالای مضمون در شار، وابستگی به دربار و مهجور شدن شان می باشد. تصاویری که از دنیا در ذهن و اندیش...

متن کامل

سیمای مرگ در شعر فردوسی و ناصر خسرو

انسان موجودی است آینده‌نگر که هرگز از اندیشه­ی مرگ رهایی نداشته است. مرگ به عنوان تجربه‌ای مبهم و تکرار ناشدنی عموماً هراس‌آور است. این هراس تحت تأثیر عوامل گوناگونی هم چون باورها،ساختاراندیشه،  ویژگی های شخصیتی و روانی ، شیوه­ی زندگی انسان، شرایط روزگار و... قوّت و ضعف می یابد و بازتاب های متفاوتی در گفتار و کردار آدمی بر جای می نهد. فردوسی حکیمی است که تأملات فلسفی بسیاری درباره­ی مرگ دارد و ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت

ناشر: دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

ISSN 2382-9575

دوره 1

شماره 2 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023